Afkortingen in de Bijbel
Soms zie je wel een tekstverwijzing staan, maar staat de bijbehorendetekst er niet bij. Het lijkt bijna een code: Romeinen 8:1. Of soms zelfs nog verder afgekort: Rom. 8:1. Hoe werkt dat? We leggen het graag even uit.
Verzameling boeken
Om te begrijpen hoe deze verwijzing werkt, is het handig om iets meer te weten over de Bijbel. Het woord bijbel betekent ‘boeken’. Het komt van biblija, wat je wel kent van bibliotheek. De Bijbel is dus een verzameling boeken. Zo is bijvoorbeeld Genesis het eerste bijbelboek, en Openbaring het laatste. In totaal zijn er 66 bijbelboeken van verschillende schrijvers.
Hoofdstukken
Bijbelboeken hebben vaak meerdere hoofdstukken. In het voorbeeld van Romeinen 8:1, wordt er verwezen naar het achtste hoofdstuk van het bijbelboek Romeinen.
Verzen
De dubbele punt achter het hoofdstuk betekent ‘vers’. Elk hoofdstuk van de Bijbel is opgedeeld in verzen. Die herken je aan de kleine nummertjes tussen de zinnen. In het voorbeeld van Romeinen 8:1 gaat het dus om het eerste stukje tekst, het eerste vers van hoofdstuk 8 uit het bijbelboek Romeinen.
Afkortingen van bijbelboeken
Mensen die de Bijbel veel gebruiken zijn vaak gewend om een afkorting te gebruiken als ze verwijzen naar een bijbelboek. Je kunt het vergelijken met vaktaal. Ze realiseren zich daarbij niet dat wat voor hen een heel logische verwijzing is, voor een ander misschien niet zo logisch is. Hieronder hebben we de meest gebruikte afkortingen neergezet, naast de bijbehorende bijbelboeken.
Oude Testament (het eerste deel van de Bijbel, voor de komst van Jezus)
Bijbelboek |
Veelgebruikte afkorting |
Genesis |
Gen. |
Exodus |
Ex. |
Leviticus |
Lev. |
Numeri |
Num. |
Deuteronomium |
Deut. |
Jozua |
Joz. |
Rechters |
Recht. |
Ruth |
Ruth |
1 Samuel |
1 Sam. |
2 Samuel |
2 Sam. |
1 Koningen |
1 Kon. |
2 Koningen |
2 Kon. |
1 Kronieken |
1 Kron. |
2 Kronieken |
2 Kron. |
Ezra |
Ezra |
Nehemia |
Neh. |
Ester |
Est. |
Job |
Job |
Psalmen |
Ps. |
Spreuken |
Spr. |
Prediker |
Pred. |
Hooglied |
Hoogl. |
Jesaja |
Jes. |
Jeremia |
Jer. |
Klaagliederen |
Klaagl. |
Ezechiël |
Ez. |
Daniël |
Dan. |
Hosea |
Hos. |
Joël |
Joël |
Amos |
Am. |
Obadja |
Ob. |
Jona |
Jona |
Micha |
Mich. |
Nahum |
Nah. |
Habakuk |
Hab. |
Sefanja |
Sef. |
Haggai |
Hag. |
Zacharia |
Zach. |
Maleachi |
Mal. |
Nieuwe Testament (het tweede deel van de Bijbel, vanaf de komst van Jezus)
Bijbelboek |
Veelgebruikte afkorting |
Matteüs |
Mat. |
Marcus |
Marc. |
Lucas |
Luc. |
Johannes |
Joh. |
Handelingen |
Hand. |
Romeinen |
Rom. |
1 Korintiërs |
1 Kor. |
2 Korintiërs |
2 Kor. |
Galaten |
Gal. |
Efeziërs |
Ef. |
Filippenzen |
Fil. |
Kolossenzen |
Kol. |
1 Tessalonicenzen |
1 Tes. |
2 Tessalonicenzen |
2 Tes. |
1 Timoteüs |
1 Tim. |
2 Timoteüs |
2 Tim. |
Titus |
Tit. |
Filemon |
Fil. |
Hebreeën |
Hebr. |
Jakobus |
Jak. |
1 Petrus |
1 Ptr. |
2 Petrus |
2 Ptr. |
1 Johannes |
1 Joh. |
2 Johannes |
2 Joh. |
3 Johannes |
3 Joh. |
Judas |
Jud. |
Openbaring |
Openb. |
Verschillende versies
Er zijn verschillende versies/vertalingen van de Bijbel. De Bijbel is namelijk oorspronkelijk geschreven in het Hebreeuws en Grieks. Taal verandert, en meningen over taal ook. Daarom komen er iedere keer weer nieuwe versies van de Bijbel uit. Die versies hebben ook weer specifieke namen. En om het nog lastiger te maken: ook hiervoor worden vaak afkortingen gebruikt.
Bij verwijzingen naar bijbelteksten zie je daardoor ook nog weleens het volgende: Rom. 8:1. (NBV). Zoals hiervoor uitgelegd wordt hier verwezen naar het bijbelboek Romeinen, hoofdstuk 8, vers 1. De letters NBV staan in dit geval voor de vertaling waaruit de tekst komt. Hieronder zie je een overzichtje van de meestgebruikte vertalingen in Nederland:
Bijbelvertaling |
Afkorting |
Bijbel in Gewone Taal |
BGT |
Nieuwe Bijbelvertaling |
NBV |
Herziene Statenvertaling |
HSV |
Statenvertaling |
SV |
Het Boek |
HB |
Vertaling van het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) uit 1951 |
NBG/NBG51 |